Novi Kneževac – Otvoreno Arheološko leto u Novom Kneževcu
Teritorija opštine Novi Kneževac baštini mnoge arheološke lokalitete i tokom prošlog leta su rađena istraživanja na tri različita lokaliteta iz različitih vremenskih perioda. Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Subotica u saradnji sa Narodnom bibliotekom “Branislav Nušić” iz Novog Kneževca je odlučio da priredi manifestaciju “Arheološko leto u Novom Kneževcu” koja je započela 19. jula i odvijaće se šest petaka za redom s početkom u 19, 00 časova uz sobodan ulaz da prikaže šta se događalo i istražilo u ovoj opštini. Arheološka manifestacija je započela izložbom “Život i smrt na lokalitetu 97” koji je priča o arheološkom lokalitetu na potesu Veliki Salaš u Novom Kneževcu.
Dr prof. Perica Pšehar otvara manifestaciju
U Biblioteci pred prepunom salom zainteresovanih ljubitelja arheoloških istraživanja su predstavljeni rezultata zaštitnih iskopavanja na lokalitetu 97 u toku 2023. godine.
Manifestaciju je otvorio prof. dr Perica Špehar sa Filozofskog fakulteta – odeljenje za arheologiju u Beogradu naglasivši da ima veliki broj kulturnog blaga u opštini Novi Kneževac i da je izuzetno brzo došlo do realizacije ove izožbe jer su iskopavanja I straživanja rađena samo pre godinu da i rekao da na žalost kultuno nasleđe iz ove opštine se ne nalazi u njoj.
Autorka izložbe je dr Neda Mirković Marić iz Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Subotica koja je vodila istraživačke radove i predstavila samo istraživanje i njegove rezultate.
Dr Neda Marković Marić -autorka izložbe
Novokneževčani su imali priliku te večeri da vide deo konzerviranog nakita nađenog u otkrivenim grobovima , dok će keramika i ostali predmeti biti izloženi tokom celog leta u sali Bbiblioteke.
Investitor radova je bio “Longin Eko” koji je radi svojih potreba gradnje morao da istraži prostor na kojem će graditi jer su krajem XIX veka pronađeni nalazi koji datiraju iz devetog veka te je oblast kod Velikog Salaša zabeležena kao Lokalitet 97 u Banatu.
Deo izloženih eksponata
Dr Neda Marković Marić je izuzetno zanimljivo prezentovala radove koje su izvedeni na ovom lokalitetu i njegove nalaze govoreći o kulturi Sarmata koji su živeli na ovom području. Rekla je da ovom području ima 134 lokaliteta i šest nekropola iz ovog perioda, naglasivši da su Sarmati bili nomadski narod koji je došao iz Irana i nastanio ova područja u III veku uz obalu Tise i Dunava. Tokom istraživanja su otkrili da su se na ovom području preplitale različite kulture i da ima nasleđa starog 4.500 godina koje pripada periodu eneolita – bakarnog doba , odnosno Tisapolgar Bodrogkereštur kulturi. – Na osnovu svega pronađenog zaključak je da je u pitanju izuzetno vredno višeslojno nalazište sa ostacima života od perioda srednjeg neolita , bakarnog doba, antičkog perioda, i ranog i razvijenog srednjeg veka – rekla je dr Neda Marković Marić.
Sa prošlogodišnjeg istraživanja na lokalitetu 97
Na lokalietu 97 je prilikom zaštitnih arheoloških istraživanja istraženo pet stambenih jedinica, 83 jame, sedam jama – stubova, 11 rovova, 19 grobova , dve peći i tri ukopa koji pripadaju Sarmatma i datuju se da su ovde živeli 3-4. veku naše ere.
Podsetnik događanja na Arheološkom letu u Novom Kneževcu
Do sada je u Novom Kneževcu bilo poznato šest nekropola na lokalitetu u ulici Valčevoj (sada Sv. vladike Velimirovića), na ciglani “Opeka” u Novom Kneževcu, na salašu Ištvana Šurinje, na lokalitetu Humke prema Filiću, u Podlokanju, na imaju Imre Pusta, na potesu Francusov vinograd, na potesu Bajir, na lokalitetu Kućine u Novom Kneževcu i u Zemljoradničkoj zadruzi u Srpskom Krsturu.
DKP