Novi Kneževac  -Dani Matice srpske u Novom Kneževcu

Anica Savić Rebac – portret, dr Svetlana Milašinović i doktorant Sanja Perić govorile o njenom značaju

Krajem septembra u organizaciji Kulturo istorijskog društva Srba severnog Banata „Đorđe Servijski,  Udruženja „Milan Savić i Anica Savić Rebac“ i uz pomoć Matice srpske i Narodne biblioteke „Branislav Nušić“ Novi Kneževac tokom jeseni će se odvijati „Dani Matice srpske u Novom Kneževcu” u okviru kojih će se održati šest programa – predavanja i tribina na temu istorije Matice srpske i istorije Srba u Banatu.

Prvo ppredavanje je bilo 20. septembra,  “Portret Anice Savić Rebac” o kojoj su govorile dr  Svetlana Milašinović, sekretara uredništva Letopisa Matice srpske i doktoratkinja Sanja Perić.

dr Svetlana Milašinović

Pričati o Anici Savić Rebac se ne može bez spomena Milana Savića, njenog oca, rodom Novokneževčanina, koji je izvršio veliki  uticaj na nju. Savić je bio 30 godina sekretar Matice srpske, a 20 godina urednik Letopisa Matice srpske u kojem je podsticao mlade umetnike i stvaraoce, ali nije bio poštovan od strane tadašnjih književnih autorita Jovana Skrelića i Milana Bogdanovića, a to nepoštovanje se prenelo i na njegovu ćerku koja je bila izuzetno obrazovana ne samo za svoje vršnjake nego uopšte, jer je sa 13 godina prevodila Bajrona i Šelija. A posle završenog fakulteta se bavila helenskom književnošću i bila je jedna od najvećih poznavalaca antičke- helenske književnosti i filozofije i bavila se prevođenje antike na srpski jezik. Bila je izuzetno lepa i inteligentna i mnogi poznati umetnici i intelektualci su gajili naklonost, ali posle njene udaje za Hasana Repca, orjentalistu mnogi su joj okrenuli leđa i često je izvrgavali ruganju. Izdala je zbirku poezije “Večeri na moru” pisanu slobodnim stihom 30 –ih godina prošlog verka za koju je tek 70-ih godina prošlog veka Miodrag Pavlović rekao da je zbirka  ženski prilog srpskoj poeziji jer u njoj srpska poezija ima značajnog pesnika.

doktorant Sanja Perić

Na žalost neshvaćena kao izuzetno obrazovana intelektualka, veliki prevodilac na nemački i engleski jezik,prijatelj Tomasa Mana, najbolji poznavalac dela Petra Petrovića Njegoša i njegov prevodilac na engleski jezik, znalac heleske književnosti nije mogla da podnese preranu smrt supruga Hasana, vrlo brzo se ubila . Kako su istakle i dr Svetlana Milašinovič i doktorant Sanja Perić ni danas se Anici Savić Rebac ne pridaje značaj kakav joj zaista pripada i o njenom životu i radu se malo zna. Delo i život Anice Savić Rebac je izučavala Ljiljana Vuletić i objavila 2002 .Za živopta Repčeva je objavila zbirku poezije “Večeri na mru” 1929, “Predplatonovska eratologija” doktorska disertacija 1932, “Antička estetika i nauka o književnosti” 1954. i “Helenski vidici” 1966.

Od tog vremena malo šta se promenilo. I danas se sve okreće oko pojedinih ljudi koji se izmđu sebe smenjuju i ponekad zablista prava zvezda, a odnos prema ženama se nije ni danas promenijo jer za 200 godina postojanja Matice srpske ni jednna žena nije bila sekretar, niti urednik/ca  Letopisa matice srpske.

 Program “Dani Matice srpske u Novom Kneževcu” je osmišljen da bi  se  upoznala javnosti, građanstva i omladina o značaju institucije Matice srpske za očuvanje kulturnog i nacionalnog identiteta Srba u Banatu, a i šire u Vojvodini i regionu, te popularizaciji tema iz istorije Srba ovih krajeve.Te pored ovog predavanja o Anici Savić Rebac, novokneževačka publika će čuti o “200 godina Matice srpske”, “Istoriji Matice srpske 1824-1914. “, “Dobrovoljsci severnog (gornjeg) Banata u ratovima za oslobođenje i ujedinjenje 1912 – 1918. godine”, “250 godina od osnivanja Velikokikindskog dištrikta” i “Srbi u Banatu – istorija i sudbina”.

Finansijski pokrovitelj ovih predavanja  je  Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama.

DKP