Novi Kneževac – Otkrivanjem spomen ploče obeležen Dan srpskog jedinstva, slobode i srpske zastave

Lokalna samouprava opštine Novi Kneževac i Kulturno-istorijsko društvo Srba severnog Banata „Đorđe Servijski“ su 15. septembar,  Dan srpskog jedinstva, slobode i srpske zastave obeležili  svečanim otkrivanjem Spomen ploče dobrovoljcima srpske vojske u Prvom svetskom ratu iz Novog Kneževca  i učesnicima Velike narodne skupštine u Novom Sadu 25. novembra 1918.  godine iz Novog  Kneževca postavljene na zidu u centru Novog Keževca, pored „Gomeksa“. Ovim činom je zaokružen spomen na  sve učesnike u Velikom ratu iz cele opštine, počevši 2021. u Podlokanju, a 2022. u Đali, Banatskom Aranđelovu  i  Srpskom Krsturu.

Nakon svećenja spomen ploče na kojoj se nalazi 72 imena učesnika  Velikog rata iz mesta  i učesnika Velike narodne skupštie: učitelja Cvetka Kneževića, Stevana Dimitrijevića, paroha Joakima Suvajdžića i inženjera Svetozara Stankovića održan je prigodan kulturno – umetnički program u kojem  su nastupali: Ženski hor “Lira” koji je pored državne himne otpevao “Kreće se lađa francuska” i “Tamo daleko”, a učenica Gimnazije Jovana Bikić je govorila pesmu Milutina Bojića “Plava grobnica”.

Predsednik opštine dr Radovan Uverić je podsetio na velika stradanja srpskog naroda u Prvom svetskom ratu i neopravdano zaboravljene sve one koji su doprineli da Vojvodina se danas nalazi u okviru Srbije i pored promena ulica u novokneževačkoj opštini i postavljanjem spomen ploča  i u drugim mestima opštine je samo malim delom ispravljena nepravda koja je nanesena srpskm narodu posle 1944. godine i  izrazio nadu da se ovako nešto više ne ponovi i da spomen ploče podsećaju na časne i hrabre sugrađane, srpske dobrovoljce.

Profesor dr Slobodan Bjelica sa Filozofskog fakulteta iz Novog Sada  koji se bavi savremenom nacionalnom istorijom je  govorio o vojvođanskim dobrovoljcima  i spomenuo da je preko 25 odsto solunskih boraca bilo iz Vojvodine i govorio o autobiografskim  izvorima o Velikom  ratu.

Predsednik Kulturno-istorijskog društva Srba severnog Banata „Đorđe Servijski“ Radovan Nježić  je  rekao da za imena koja se nalaze na spomen ploči je  koristio tri izvora  “Istoriju Novog Kneževca” koju je napisao Zdravko Ramadanski 1985.  koji je bio i svedok tih događaja, drugi izvor je pisao Nićifor Pejin 1992. “Zavičajna  hronika novokneževačkog sreza” koja, takođe,  nije štampana i “Istoriju Novog Kneževca s okolinom” koja je napisana 2000. godine uz stručno vođenje akademika Vasilija Krestića i rekao da je  dobrovoljaca bilo mnogo više, međutim vrlo je teško danas doći do tačnih podataka i da će Društvo podsticati i ostala mesta u okolini da se podsete svojih sugrađana učesnika Velikog rata.

Na kraju programa teolog i voklani solista Nemanja Perkučin je uz pratnju profesora Nenada Kneževića otpevao tri prigodne kompozicije : “Gde je srpska Vojvodina” koju je 1861. napisao Aksentije Maksimović, najpotresniju pesmu o tom periodu  “Vojvoda Stepa” koju je napisao  Predrag Vuković Vukas  1990. godine i pesmu Stanislava Biničkog “Marš na Drinu”.

A kroz sva ova događanja je prisutne na trgu u Novom Kneževcu provela novinarka Manda Vuković  rekavši – O srpskim vojnicima dugo , dugo vremena gotovo da se i nije smelo govoriti, zaboravilo se na podvige srpske vojske, njihove borbe za slobodu otadžbine i zato je ovo jedan od načina da se skromno odužimo našim meštanima koji su se hrabro borili u Velikom ratu. Zahvaljujući inicijativi Matice srpske, prepoznate od lokalnog udruženja i institucija , a sve uz ogromnu podršku lokalne samouprave Novi Kneževac, na teritoriji čitave opštine u poslednje tri godine postavljena su slična spomen obeležja  u nadi i sa verom da se takve greške ne ponove, jer samo poštovanjem predaka naši potomci imaju budućnost.

Ovaj program je imao za cij da kroz kazivanja i pesmu učesnika programa se sazna više o dobrovoljcima koji su učestvovali u bitkama na proboju Solunskog fronta i Velikom ratu i koji su nadljudskim žrtvovanjem ispisali najsvetlije stranice srpske istorije.

Za ovu priliku je Kulturno – istorijsko društvo Srba severnog Banata “Đorđe Servijski” izdalo brošuru: “Dobrovoljci iz Novog Kneževca u formaciama srpske vojske 1914-1918. godine – Učesnici Velike narodne skupštine u Novon Sadu 25. novembra 1918. godine iz Novog Kneževca” koju je priredio Radovan Nježić, profesor istorije i novinar, štampanu u 150 primeraka.

DKP